Nhà trình tường độc đáo của người Mông ở Hà Giang

Có dịp đi du lịch tỉnh Hà Giang, bạn sẽ bị thuyết phục bởi sự gia công bằng tay những ngôi nhà trình tường độc đáo. Không vôi vữa, mùa hè dịu mát, mùa đông ấm áp, nhà trình tường quanh năm che chở đồng bào người Mông. Và nay, những ngôi nhà trình tường, trở thành một trong những nét đẹp kiến trúc địa phương độc đáo, rất thu hút du khách.

Theo tour của các công ty du lịch trọn gói về Hà Giang, chạy dọc theo quốc lộ 4C với con đường mang tên Hạnh Phúc từ thành phố Hà Giang qua Yên Minh lên Đồng Văn, Mèo Vạc, bạn sẽ được chiêm ngưỡng nhiều ngôi nhà trình tường nép mình giữa thiên nhiên hùng vĩ. Nhà trình tường của người Mông được nhận ra dễ dàng do có những rào đá bao quanh ngôi nhà. Hàng rào phía trước ngôi nhà không được kết dính từ gạch vữa, xi măng. Những hàng rào này lấy từ đá núi, chiều cao khoảng nửa người. Đá muôn hình vạn trạng, nhiều kích cỡ được những đôi bàn tay khéo léo đẽo gọt, ghè khít vào nhau để tạo nên sự vững chắc.

Nhà trình tường độc đáo của người Mông

Bước vào cổng rào là ngôi nhà trình tường với những bức trình tường làm hoàn toàn bằng đất nện dày, không có cột, cọc nào làm trụ. Đặc sắc là với những bức trình tường như thế lại tạo không khí dịu mát trong mùa hè và giữ ấm được trong mùa đông. Thú dữ hay thiên nhiên vùng cao khắc nghiệt vần không thể phá vỡ những ngôi nhà này.

Ngôi nhà trình tường của người Mông được chia làm ba gian. Phía bên trái người Mông dùng để đặt bếp lò và chỗ ngủ cho vợ chồng người chủ nhà. Gian bên phải đặt giường khách và bếp sưởi. Gian chính giữa rộng nhất để đặt bàn thờ tổ tiên cũng là nơi tiếp khách, ăn uống cho dòng họ, gia đình. Sàn gác phía trên để gia chủ cất giữ đồ đạc, lương thực, thực phẩm. Nếu nhà nào có cối xay ngô, giã gạo thì có thể có một hoặc hai chái nhà.

Ngoài cửa chính của ngôi nhà treo một tấm vải đỏ, có thêm cửa sổ và cửa phụ để không khí ngôi nhà trở nên thoáng đãng hơn. Các khung cửa có thể dùng gỗ hoặc thân cây trúc cây mai già để làm. Và cửa phải mở vào trong chứ không được mở ra ngoài. Nằm chếch với cửa chính người Mông cũng hay đặt chuồng chăn nuôi gia súc. Mọi thứ đều nằm bên trong hàng rào đá. Có lẽ sự mát mẻ lan tỏa trong những ngôi nhà trình tường chính là do khâu lợp mái bằng ngói hoặc bằng tranh. Tường đất cùng với mái lợp bằng các vật liệu này sẽ mang lại sự mát mẻ, điều hòa quanh năm cho không khí ngôi nhà.

Bạn có thể ngắm nhìn thiên nhiên hoang vu, kỳ vĩ giữa bạt ngàn Tây Bắc, thế nhưng không nên bỏ qua những chấm phá nhỏ của những ngôi nhà trình tường. Nét đẹp văn hóa độc đáo của dân tộc Mông nói riêng, người Hà Giang nói chung, có sự đóng góp không nhỏ của những điểm du lịch Hà Giang đặc biệt này – những ngôi nhà trình tường nhỏ nhắn bình yên giữa thiên nhiên hùng vỹ.