Lễ hội Vân Sa ở Hà Nội

Nếu bạn muốn đi du lịch Hà Nội trong dịp Tết, tour Sài Gòn Hà Nội sẽ giới thiệu đến bạn một chương trình lễ hội vô cùng đặc sắc, lễ hội Vân Sa. Lễ hội Vân Sa hàng năm tổ chức vào hai ngày mồng 4 và mồng 5 tết để tưởng nhớ tới công đức của liệt nữ Ngũ Nương và Huệ Vũ đại vương Trần Quốc Chẩn.

Đặt tour du lịch Hà Nội trong dịp Tết lần này, du khách không chỉ được đến thăm Vân Sa,  một thôn nằm ven sông Hồng thuộc xã Tản Hồng huyện Ba Vì, Hà Nội mà còn có dịp khám phá, chiêm ngưỡng lễ hội Vân Sa. Từ ngày mùng 4 Tết, đội kéo quân của làng do ông lý trưởng cưỡi một con ngựa dẫn đội quân gồm 12-14 trai tráng trong làng mặc giả quần áo lính.

Lễ hội Vân Sa

Đi trước đội quân là một người cầm cờ, một người cầm trống bỏi. Cuối cùng là người vác loa.Đội kéo quân đi dọc ngõ làng vào ngõ xóm đánh trống, rao loa thông báo về việc làng tổ chức hội trò chiềng, thúc giục các giáp có trách nhiệm tham gia nghiêm cẩn theo tục lệ của làng. Ngày mồng 5 chính hội dân chúng các nơi nô nức kéo nhau về xem hội.Trung tâm lễ hội là đình và miếu của làng.

Bắt đầu từ mùng năm Tết, các thanh niên trong thôn còn gọi là các giáp hoặc các đinh tự nguyện liên kết 2 hoặc 3 người với nhau thành các đám rước. Thông thường có từ 3 đên năm đám rước. Các giáp tổ chức rước kiệu cỗ, bao gồm oản, quả, xôi, gà, cau, trầu, rượu, hoa ra bày cỗ ở gian giữa đình. Sau đấy, làng tổ chức một đám rước mang kiệu bát cống (8 người khiêng) vào nhà cụ hay chữ nhất làng, xin bản văn tế rước ra đình để tế các vị thần, gọi là rước văn. Suốt buổi sáng hôm đó các cụ thành kính tổ chức các cuộc tế lễ trước anh linh các vị thành hoàng làng.

Và cũng như bao lễ hội khác, lễ hội Vân Sa cũng gồm 2 phần: phần lễ và phần hội. Và lúc nào cũng thế, phần hội luôn có phần náo nhiệt hơn. Hội rước kén đình diễn ra tấp nập sôi nổi với màn rước bông, múa linh và trò tứ dân lạc nghiệp. Trò tứ dân lạc nghiệp rất hấp dẫn, người diễn đóng giả tứ dân sĩ, nông, công, thương. Trò tứ dân lạc nghiệp diễn ra ở sân đình Vân Sa vào lúc chạng vạng tối tức từ 4 đến 6 giờ diễn tả lại toàn cảnh một xã hội thời xa xưa.

Giây phút linh thiêng nhất là cả đám hội chờ đợi cửa miếu Nhà Bà mở, để trai đinh của làng rước ảnh Đức Thánh Bà ra sân đình. Bức ảnh Thánh Bà Ngũ Nương, có công đánh giặc, cương nghị cưỡi trên mình ngựa. Người rước ảnh liệng qua liệng lại ba vòng thì ảnh Đức Thánh Bà được trịnh trọng rước trả lại yên vị trong cung miếu thờ. Sau đấy, một bên cổng đình bật mở để đám rước kén thứ nhất vào sân. Mọi người vừa đi vừa nhảy múa diễn trò quanh sân đình ba vòng rồi thoát ra bằng một lối ở cổng đình phía đối diện.

Xưa kia, khi cây sào gắn dàn kén ra khỏi đình, dân thôn đưa dàn kén lên một gác gỗ gá buộc chắc chắn. Từ trên đó người ta sẽ lắc mạnh để kén rơi xuống phía dưới, mọi người đi hội tranh nhau cướp. Ai cướp được nhiều kén tâm niệm năm đó làm ăn gặp nhiều may mắn. Ngày nay, người vác kén ra khỏi sân đình thì lắc mạnh cây sào cho con kén rơi để người đi hội tranh cướp.Hết đám rước kén này đến đám rước kén khác thi nhau bước vào sân đình tưng bừng tấp nập. Người dân ở đây quan niệm rằng đám rước kén rất thiêng liêng nếu xao nhãng thì dân sinh năm đó ít gặp may.

Lễ hội Vân Sa được xem như một điểm nhấn về văn hóa địa phương của Hà Nội đều được nhắc đến trong cẩm nang du lịch Hà Nội. Lễ hội này không chỉ là một lễ hội làng nghề đặc trưng, mà còn là lễ hội mang tính phồn thực của cư dân nông nghiệp. Tục rước bông, rước nõ là một tín ngưỡng của sự sinh sôi nảy nở của người Việt có từ bao đời và vẫn còn được lưu truyền cho đến tận bây giờ. Khám phá lễ hội cũng là bạn đang khám phá một nét đẹp văn hóa truyền thống của chính dân tộc mình.