Hột đát – Đặc sản giản dị của Nha Trang, Khánh Hòa

Vài năm trở lại đây, khi nói đến du lịch Nha Trang, đặc sản được nhắn nhủ mua về làm quà không chỉ có hải sản hay bánh xoài mà còn có hột đát. Cái tên nghe lạ, hột đát khiến du khách không khỏi tò mò và nhất định phải tìm mua cho bằng được.

Hột đát

Hột đát được xem là một trong những đặc sản Nha Trang dù dung dị nhưng rất quý. Quý một phần bởi nó còn khá lạ, nhưng một phần khác là bởi, nó làm phong phú thêm thế giới đặc sản của vùng biển này, vốn chỉ xoáy sâu vào các món như hải sản tươi, khô, bánh xoài và chả cá. Vậy hột đát là loại hột thế nào, mà lại gây cơn sốt đến mọi người đến như thế?

Hột đát hay còn gọi là hột đác, có người gọi nó là hạt đoác, được cho là chủ yếu có ở vùng đất miền Trung. Các nơi như Bình Định, Phan Rang đều có nhưng nhiều nhất có lẽ là ở Nha Trang. Nhìn sơ qua, hạt đát khá giống hạt thốt nốt hay còn gọi chà là có nhiều ở miền Tây, nhưng dứt khoát 2 loại là 2 loại riêng biệt không phải là một. Bất cứ ai khi giới thiệu về hạt đát cũng đều phải nhấn mạnh câu đầu tiên “hạt đát giống hạt thốt nốt nhưng không phải hạt thốt nốt đâu nhé!”. Hạt đát khi ăn có chút vị béo và bùi, lại vừa dẻo vừa sần sật, có thể kết hợp với nhiều nguyên liệu để cho các món giải khát thơm ngon và tạo sự thú vị lạ lùng khi thưởng thức. Ấy là về hương vị để ai chưa biết về hột đát, có thể hình dung một chút về loại hạt chưa phổ biến lắm này.

Không chỉ đơn thuần là loại hạt rừng lạ lẫm, người ta cũng tìm thấy trong loại hạt này nhiều giá trị dinh dưỡng đáng phải để mắt tới. Giá trịnh dinh dưỡng có trong hạt đát có acid lauric, chloride, sắt, kali, magie, natri, canxi và phố pho. Đặc biệt lượng kali có trong hạt đát còn được cho là gấp đôi lượng kali có trong chuối. Công dụng của hạt đát, thì có rất nhiều, không chỉ thanh mát, giúp làm đẹp da, ngăn ngừa loãng xương, tốt cho tim mạch, tiêu hóa còn cung cấp một nguồn năng lượng đáng kể.

Chính những tác dụng của hạt đát, cùng với thời điểm hiện tại, vấn đề an toàn thực phẩm được chú ý nhiều, sản phẩm từ thiên nhiên bảo đảm không thuốc trừ sau chẳng có chút độc tố tiềm ẩn nào như hạt đát, khiến nó trở thành thực phẩm giá trị mà mọi người đều muốn thử, muốn dùng.

Giá trị dinh dưỡng, tác dụng của hạt đát là thế, vậy cây quả hạt đát thì như thế nào để mọi người có thể hình dung? Giống cây dừa, cây đát mọc nhiều ở rừng, có quả khá nhỏ chỉ bằng cỡ nắm tay, mọc thành buồng rũ rĩ. Khi thu hoạch người ta sẽ chặt buồng quả này, đốt cháy vỏ để nhựa khô lại, khi tách hột sẽ không bị ngữa. Quả đát sau khi đã đốt, dễ lấy hạt hơn. Qua quá trình đốt quả, hạt cũng chín có màu trắng hơi đục, sáng bóng trông rất bắt mắt.

Hành trình đi tìm hình dạng và những gì liên quan đến hạt đát là như thế. Với sự khéo léo của người Nha Trang, đã có rất nhiều món ngon từ hạt đát khiến thực khách mê mẩn như hạt đát rim, yaourt hạt đát, chè hạt đát đậu xanh, chè hạt đát đậu đen, cocktail hạt đát,…Hiện nay, nếu bạn thích thưởng thức hạt đát lạ miệng này, cũng không nhất thiết phải lặn lội ra tận Nha Trang mới có thể mua, vì ở trong Tp. Hồ Chí Minh cũng có bán. Nếu bạn ở các tỉnh xa, có thể yêu cầu nơi cung cấp hạt đát chuyển phát những sản phẩm từ hạt đát đã chế biến đều thuận lợi, bởi hạt đát đã chế biến có thể dùng trong 1 đến vài tuần. Nếu cất giữ bảo quản tốt, thời gian sử dụng có thể được lâu hơn.