Di tích Đồi 37 – Những hoài niệm không quên

Người ta gọi Đồi 37 nằm bên tuyến đường 12A ở Quảng Bình nay là Quốc lộ 12A là miền ký ức đặc biệt. Miền ký ức này hầu như không bao giờ bị trôi vào quên lãng, bởi nó gắn với quá nhiều hoài niệm đầy máu và nước mắt. Chiến tranh đã qua đi từ rất lâu, tuyến đường 12A với nhiều trọng điểm thời chiến như Cha Lo Cổng Trời, Khe Tang,…nay đã trở thành một hành trình tour du lịch Quảng Bình mang tính lịch sử, xong giọt nước mắt mặn cùng lòng thương nhớ đến những con người dũng cảm đã ngã xuống quanh khu vực Đồi 37, đôi khi vẫn còn có thể lăn dài trên má của bao người, mỗi khi có dịp nhắc nhớ về.

Di tích Đồi 37

Đường 12A ở Quảng Bình thời chiến, được xem là đoạn đường nóng, bởi nó giữ vai tròn quan trọng đảm bảo hành trình thông suốt cho các đoàn xe, vũ khí ra chiến trường. Mỗi trọng điểm nơi đường 12A đều là những điểm nóng, luôn bị máy bay địch vần vũ dội mưa bom đánh phá.

Đồi 37 đã chứng kiến từng khắc từng giờ từ thời điểm yên ổn nhất, cho đến những khoảng thời gian khốc liệt nhất. Hơn thế, nơi này cũng chứng kiến những anh hùng áo vải ngã xuống trong khi cố gắng hoàn thành nhiệm vụ của mình, chứng kiến những giọt nước mắt nóng phải vội tan vì khóc thương đồng đội. Có rất nhiều câu chuyện được kể lại về những tấm gương quên mình, để đảm bảo cho tuyến đường được thông suốt. Người đứng trên bom, người lăn bom, người đứng chắn bão đạn, chấp nhận hy sinh để đường ra chiến trường của xe của vũ khí không vướng bị vướng mắc, chậm trễ. Người ta có thể tạm quên hình ảnh địch oanh tạc tuyến đường, nhưng mãi mãi nhớ hình ảnh những ai đã phải ngã xuống nơi Đồi 37 vì những trận oanh tạc ấy, đến cả làn khói bay từ bom đạn, vết lữa loang lỗ giữa không trung, hay từng chiếc lá bị xé toạc tan tác trên mặt đất, cũng sẽ mãi mãi là những dấu ấn khắc ghi trong tâm khảm của rất nhiều người và luôn được hồi tưởng mỗi khi có dịp, dẫu thời gian có trôi đi và trôi nhanh.

Có dịp tham quan các điểm du lịch Quảng Bình nổi tiếng bây giờ như các cảnh quan hay những địa danh, di tích lich sử, cụ thể là những nơi gọi là trọng điểm trên đường 12A như Đồi 37, có lẽ không phải ai cũng cảm nhận hết được ý nghĩa hay vẻ đẹp hiện tại của những điểm đến này thực sự như thế nào. Chôn giấu trong vẻ bình yên của hiện tại, là rất nhiều nước mắt, máu và sự hy sinh của thế hệ đi trước, mà chỉ có thế hệ của họ mới cảm thấu vẻ đẹp toàn mỹ của nó, để truyền tại lại cho các thế hệ sau thêm trân trọng từng phần đất nhỏ nơi bước chân mình đang đứng trên.