Ẩm thực Trung Quốc - Những món ăn ngon và đặc sản tiêu biểu

Với bề dày lịch sử cùng sự ảnh hưởng đến nhiều nền ẩm thực trên thế giới, ẩm thực Trung Quốc từ lâu đã là một đề tài tốn khá nhiều giấy mực của những người nghiên cứu về lĩnh vực đậm nét văn hóa này.

Trong các tour Trung Quốc, dường như ngoài tham quan, thưởng thức ẩm thực là một hoạt động hiển nhiên không thể thiếu được của bất cứ du khách nào. Ẩm thực Trung Quốc được chia thành “tám đại truyền thống”, hay nói một cách cụ thể là 8 trường phái ẩm thực với những nét đặc trưng riêng biệt. 8 trường phái ẩm thực lớn của Trung Quốc là trường phái ẩm thực An Huy (Anhui), ẩm thực Quảng Đông (Cantonese), ẩm thực Phúc Kiến (Fujian), ẩm thực Hồ Nam (Hunan), ẩm thực Giang Tô (Jiangsu), ẩm thực Sơn Đông (Shandong), ẩm thực Tứ Xuyên ( Szechuan) và ẩm thực Triết Giang ( Zhejiang). Việc phân chia này thực sự giúp cho bất cứ ai yêu thích lĩnh vực ẩm thực Trung Quốc, đều có thể dễ dàng nắm bắt những đặc trưng về văn hóa ẩm thực của đất nước có diện tích lớn thứ 4 thế giới, dân số đông nhất thế giới và lịch sử phát triển mấy ngàn năm này.

Việc chia ẩm thực thành nhiều trường phái trước hết là bởi đặc điểm địa lý tự nhiên. Mỗi vùng khác nhau, nguồn nguyên liệu dành cho ẩm thực đều có khác biệt, nên hình thành những món ăn đặc trưng của vùng là điều hiển nhiên. Vị trí địa lý tự nhiên của từng vùng miền cũng có tính quyết định đến đặc trưng văn hóa, nên nó cũng dẫn đến các phong cách khác nhau trong chế biến hay trình bày món ăn. Tuy vậy, dù là vùng miền nào, trường phái ẩm thực nào, điểm đặc trưng đại chúng trong ẩm thực Trung Quốc đều tuân theo những nguyên tắc cơ bản. Những nguyên tắc này trước hết là các thành phần trong bữa ăn bao giờ cũng có tinh bột và thức ăn giàu đạm. Nguyên tắc quan trọng không kém là cách chế biến thức ăn. Cũng như bất cứ cư dân hay thói quen chế biến ẩm thực ở bất kỳ nơi nào, việc chuẩn bị; sơ chế; chế biến và cách nêm nếm món ăn đều có tuần tự và nguyên tắc của nó. Người Trung Quốc thường có giai đoạn chuẩn bị chế biến rất kỹ lưỡng và hài hòa, không những để chắc chắn khi món ăn được hoàn tất, người dùng chỉ việc thưởng thức, mà còn luôn phải bảo đảm những món ăn phải đáp ứng tiêu chuẩn nào đó về phương diện sức khỏe. Nếu như đã từng tiếp cận ít nhiều văn hóa Trung Quốc, bất cứ ai cũng thấy tính âm dương chi phối khá nhiều trong đời sống của người Trung Quốc, ẩm thực Trung Quốc cũng vậy, tính âm dương được áp dụng triệt để từ các nguyên liệu chế biến; cách chế biến đến gia vị nêm nếm, điều này góp phần không nhỏ tạo nên nét đặc sắc riêng biệt của ẩm thực Trung Quốc. Nguyên tắc còn lại cũng rất quan trọng với người Trung Quốc là nghệ thuật bày trí món ăn. Sự bày trí trong ẩm thực Trung Quốc thực chất không cầu kỳ, nhưng nó là một trong những hình thức được lưu tâm khi có tác dụng thể hiện tầm quan trọng của bữa ăn, cũng như tầm quan trọng của người thưởng thức bữa ăn ấy.

Dù là một lĩnh vực khá mênh mông, chia thành các trường phái ẩm thực có vẻ hơi phức tạp, nhưng ẩm thực Trung Quốc có những món ăn rất nổi bật như những đại diện tiêu biểu và có mặt rất nhiều nơi trên thế giới. Nổi bật nhất có lẽ là món Dim Sum. Dù du khách đang du ngoạn ở đất nước nào, cũng không khó để tìm thấy một quán ăn của người Trung Quốc phục vụ không chỉ Dim Sum mà còn nhiều món ăn đặc trưng khác như Mì sợi, súp, đậu hũ, sủi cảo, bánh há cảo, cơm rang cháo quẩy, thịt viên…Những món ăn này như hành trang hiển nhiên theo chân người Trung Quốc đến khắp nơi. Bên cạnh đó, tại những khách sạn hay nhà hàng nổi tiếng, nếu là thực khách muốn thưởng thức hương vị ẩm thực Trung Quốc, sẽ hiếm khi phải thất vọng, khi trong thực đơn của nhà hàng thường có những món ăn được xem là tinh túy của Trung Quốc để phục vụ thực khách như Súp vi cá mập, Súp tổ chim nhạn, Vịt quay Bắc Kinh, Mì xào Phúc Kiến, Xôi Phúc Kiến, Salad cá, Gà Kung Pao, Thịt lợn chua ngọt, Cơm Dương Châu hạt sen, Chân gà Phụng Chảo và Đậu hũ Tứ Xuyên. Với những nhà hàng chuyên phục vụ ẩm thực Trung Quốc còn thường có thêm những món ăn thức uống tiêu biểu khác của Trung Quốc như Trà Long Tỉnh, bánh tổ, Trà trứng và đặc biệt hơn có cả những quán ăn chỉ phục vụ một món ăn nổi tiếng duy nhất – Cơm gà Hải Nam. Qua hàng loạt những món ăn tiêu biểu như thế, du khách thực khách không phải băn khoăn về việc có được trải nghiệm những điểm đặc sắc của nghệ thuật ẩm thực Trung   Quốc hay không khi có rất nhiều trường phái ẩm thực không dễ phân biệt hay nhận diện.

Một điều thuận lợi nữa cho khách du lịch hiện nay là, các website du lịch, các trang thông tin chi tiết về mọi lĩnh vực ở các quốc gia đều được cập nhật khá thường xuyên và đầy đủ. Thế nên, để tìm hiểu được những nét cơ bản về ẩm thực của một đất nước có nhiều trường phái ẩm thực như ở Trung Quốc và những món ăn đặc trưng tiêu biểu của họ đã không còn là vấn đề nan giải. Sự tìm hiểu này không chỉ mang lại cho du khách những lợi ích thiết thực để thưởng thức ẩm thực khi đến thăm Trung Quốc, mà còn mang lại những hiểu biết giá trị một phần quan trọng về văn hóa của đất nước rộng lớn này.