Lễ hội trùm chăn độc đáo của người Hà Nhì ở Bát Xát

Nếu như bạn đã từng cảm thấy rất thích thú với tục cướp vợ của người dân tộc Mông ở vùng Tây Bắc trong những tour du lịch Sapa Lào Cai, thì chắc chắn sẽ thêm lần nữa lấy làm ấn tượng với tục trùm chăn của người Hà Nhì ở Bát Xát, diễn ra trong Lễ hội trùm chăn khá độc đáo của họ.

Đi du lịch khám phá vùng cao ở miền Bắc, rất nhiều du khách bị cuốn hút mạnh mẽ bởi những nét văn hóa đặc trưng khác biệt ở các làng dân tộc thiểu số. Họ bị các lễ hội lôi cuốn một cách kỳ lạ, bởi những lễ hội đa màu sắc này có những điểm nhấn quá thú vị khiến họ không thể quên được. Đến thăm Bát Xát vào những ngày lễ hội nhất là Lễ hội trùm chăn, chắc chắn một điều, bạn cũng dễ bị lôi cuốn vào những tập tục truyền thống của người Hà Nhì như thế. Lễ hội trùm chăn nghe qua thực sự cũng khá trừu tượng và khiến bất cứ ai cũng không tránh khỏi tò mò.

Lễ hội trùm chăn

Là một lễ hội cúng các thần như thần giò, thần đất, tổ chức vào ban đêm với thời gian là 3 ngày trong tháng 6 âm lịch, Lễ hội trùm chăn của người Hà Nhì không chỉ mang ý nghĩa quan trọng về đời sống tinh thần, mà còn là dịp để các bạn trẻ tìm hiểu nhau, tìm thấy một nửa của nhau và đi đến hôn nhân, xây dựng gia đình. Lễ hội trùm chăn cũng gồm có hai phần là phần lễ cúng trang nghiêm với đầy đủ đồ cúng theo đúng phong tục truyền thống và phần hội dành cho sinh hoạt cộng đồng vui chơi và để các bạn trẻ tìm bạn đời cho mình.

Chuẫn bị cho phần lễ, đồ cúng sẽ có 5 bánh dày, 1 bát thịt trâu luộc, 1 bát nước gừng pha loãng và 4 bát con úp để trước bàn thờ. Để thực hiện lễ cúng, sẽ có một thầy cúng đứng tuổi chủ trì. Lễ cúng này có thể tiến hành ở nhà của người dân trong làng, hoặc ngôi nhà ở rừng cấm được dựng nên chuyên để tổ chức lễ hội. Tùy vào địa điểm tổ chức, mà các bước tiến hành nghi lễ sẽ diễn ra theo các bước truyền thống một cách phù hợp. Khi nghi lễ kết thúc, mọi người tham dự lễ hội sẽ chuẩn bị cho phần hội và thụ lộc. Mọi người phải thục lộc đến hết đồ đã cúng.

Sau đó, phần hội sẽ diễn ra trong không khí tưng bừng vui vẻ, rồi tiếp đến sẽ là phần thú vị của hội mà rất nhiều người mong chờ -  trùm chăn. Để thực hiện tục trùm chăn, các trai làng phải chuẩn bị chăn từ trước, khi diễn ra phần hội, họ ưng cô gái nào thì sẽ thăm dò, hỏi han, dắt tay đi và trùm chăn cô gái đó. Họ sẽ tách khỏi hội, tâm sự trò chuyện cùng nhau, nếu cảm thấy tâm đầu ý hợp thì chàng trai sẽ mang cô gái về nhà mình giấu, sau vài ngày thì nhờ người đến nhà cô gái mai mối, xin phép để họ được tìm hiểu chính thức, sau đó sẽ nhanh chóng đi đến hôn nhân. Nếu như sau khi trùm chăn, trò chuyện mà không thành, trai gái sẽ chia tay nhau và các dịp lễ hội sau này cũng sẽ không lặp lại việc trùm chăn nữa.

Cuộc sống hiện đại ngày nay đã thổi rất nhiều luồng gió mới vào không gian sống của người dân tộc thiểu số trong đó có người Hà Nhì ở Bát Xát, nhưng tục trùm chăn của họ cũng như tục cướp vợ của người Mông vẫn còn được duy trì. Nhờ tồn tại bản sắc rất riêng này, các hành trình du lịch Việt Nam đặc biệt là đến vùng Tây Bắc, lại được tô điểm bởi những nét văn hóa độc đáo, mà có lẽ du khách không thể tìm kiếm thấy ở bất cứ nơi nào, trong suốt hành trình rất dài đầy trải nghiệm thú vị về văn hóa đời sống tinh thần của con người khắp thế giới này.