Lễ đặt tên con của người Cờ Lao ở Hà Giang

Có dịp đi tour du lịch Hà Giang, du khách sẽ có dịp biết đến người Cờ Lao. Người Cờ Lao là một dân tộc thiểu số thuộc nhóm ngôn ngữ Ka-Đai, người Cờ Lao sống rải rác ở các khu vực Hoàng Su Phì, Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc của tỉnh Hà Giang. Người Cờ Lao rất coi trọng các nghi lễ trong vòng đời của một con người như lễ trưởng thành, lễ cưới, lễ ma tươi, lễ ma khô… và đặc biệt, một nghi lễ hết sức quan trọng, được xem là phong tục độc đáo mang đậm ý nghĩa nhân văn truyền thống của người Cờ Lao chính là lễ đặt tên con.

Lễ đặt tên con của người Cờ Lao

Lễ đặt tên con là nghi lễ đầu tiên mà người dân Cờ Lao nào cũng trải qua. Tuy nhiên, lễ đặt tên con của người Cờ Lao cũng có nét khác nhau ở từng vùng khác nhau. Theo cẩm nang du lịch Hà Giang, đối với người Cờ Lao trắng và Cờ Lao xanh ở Mèo Vạc, Đồng Văn thì nghi lễ đặt tên con được bắt đầu từ khi đứa bé được 3 ngày tuổi. Trong ngày diễn ra lễ, cha mẹ đứa trẻ sẽ chuẩn bị lễ vật là gà để dâng lên tổ tiên chứng giám. Sau khi cúng bái tổ tiên, đứa trẻ sẽ được làm lễ trừ ma, cầu cho sức khỏe an bình, không bị ma quỷ quấy nhiễu. Và nghi thức trừ ma được tiến hành bằng cách nung nóng một hòn đá, đặt hòn đá ở nơi người mẹ của đứa bé đã sinh đứa bé ra, trên hòn đá còn đặt thêm một mớ cây ngải cứu.

Về phần đứa trẻ, đứa trẻ được tắm rửa sạch sẽ sau đó được bế đến gần hòn đá, người trong gia đình làm động tác cắt rốn trẻ trong không khí. Sau đó chính thức tuyên bố cái tên mà cha mẹ hoặc ông bà của đứa bé đặt cho. Kết thúc lễ đặt tên, bà con trong xóm sẽ quây quần bên gia đình để chia vui.

Còn ở tại Hoàng Su Phì, Yên Minh thì người Cờ Lao đỏ sẽ tiến hành nghi thức đặt tên cho trẻ khi đứa bé tròn 1 tháng tuổi. Trước ngày tiến hành lễ, đứa bé được cạo trọc đầu. Đến ngày diễn ra nghi lễ, cha mẹ của bé sẽ làm lễ cúng thần Hoa nương (một vị thần trông nom trẻ nhỏ). Kết thúc lễ cúng Hoa nương thần, người trong gia đình lấy một bát nước đầy cùng một đôi đũa đặt ngang miệng bát rồi đặt vào một góc khuất trong nhà. Nghi thức này là nghi thức cúng thần linh để cầu cho đứa bé không bị đau ốm, khóc đêm. Sau đó mới tiến hành đặt tên cho trẻ. Đặc biệt, trong vòng 3 ngày sau lễ cúng thần linh, vị khách nào đến nhà đầu tiên sẽ trở thành cha mẹ nuôi của đứa bé. Sau khi tìm được cha mẹ nuôi, người Cờ Lao đỏ mới đổ bỏ bát nước.