Đàn đá trong văn hóa của người Đắk Lắk

Trong những điều cần biết khi đi du lịch Đắk Lắk, thể nào bạn cũng có dịp được nghe nhắc đến đàn đá, một nhạc cụ quan trọng trong văn hóa địa phương. Ở tỉnh Đắk Lắk, nét văn hóa độc đáo khi tham quan khám phá, mà du khách không nên bỏ qua đó chính là đàn đá này. Đàn đá là loại nhạc cụ quen thuộc như nét đẹp văn hóa phi vật thể của người Tây Nguyên. Có thể xem đàn đá như là một trong những loại nhạc cụ cổ xưa nhất của Việt Nam.

Đàn đá là loại nhạc cụ quen thuộc như nét đẹp văn hóa phi vật thể của người Tây Nguyên

Chưa nói đến du lịch, thự tế có thể bạn cũng thấy đồng bào Tây Nguyên nói chung và nhiều người không phải ở địa phương, nếu yêu nhạc dân tộc, đều rất say mê đàn đá. Nó như món ăn tinh thần không thể thiếu bởi cách tạo ra đàn đá, cách chơi đàn đá đều tinh tế, tuyệt vời. Tạo ra đàn đá không cần đến những nguyên vật liệu khó tìm hay chế tác vất vả, khó khăn. Đá ở ngay trong chính những con sông, bờ suối hằng ngày sống cùng người dân.

Từ những hòn đá, tảng đá được lấy về bên bờ sông, bờ suối những đôi tay khéo léo của người chế tác mài dũa chúng thành những thanh đá với các kích thước dài, ngắn, dày, mỏng khác nhau. Sự ghè đẽo khéo léo ấy đã làm nên sự kỳ diệu bởi những thanh đá dài, to, dày thì tạo ra nhưng âm vực trầm, trong khi các thanh đá ngắn, nhỏ, mỏng thì tiếng vang rất thanh. Sự đẽo gọt ấy còn giúp người chơi đàn đá tạo ra những âm thanh theo mong muốn.

Không phải đàn đá chỉ là thứ nhạc cụ duy nhất sử dụng để chơi, vui ca, đàn hát. Ban đầu, người dân lấy những thanh đá đặt xuống các dòng suối, dòng sông, nước chảy khi va đập vào mặt thanh đá đã phát tỏa những âm thanh nhằm xua đuổi thú dữ. Công dụng bấy giờ là để bảo vệ mùa màng, hoa màu, cây trái, bảo vệ sự bình yên cho dân làng. Lâu dần, đàn đá được sử dụng trong các lễ hội văn hóa của đồng bào dân tộc Tây Nguyên. Âm thanh của tiếng đán đá chính là nét văn hóa tâm linh với mong muốn con cháu đời sau luôn hướng nhớ về nguồn cội, là thế hệ duy trì nét đẹp văn hóa dân tộc.

Vì sao du khách thường say lòng với đàn đá dù họ không có chuyên môn cặn kẽ. Đó là bởi vì thanh âm phát ra của người chơi đàn tuyệt diệu như tiếng hát ca của đại ngàn núi non hùng vĩ, có lúc róc rách thanh âm như tiếng suối chảy bên đồi. Không gì lãng mạn hơn bằng tiếng đàn đá của chàng trai đang yêu đã thay lời tỏ tình gửi tiếng lòng yêu thương của mình đến cô gái kia.

Nếu một lần có cơ hội đi tour Đắk Lắk bạn hãy dành thời gian thưởng thức những thanh âm nghệ thuật độc đáo của đồng bào Tây Nguyên bạn nhé! Còn gì thi vị hơn khi vừa sưởi ấm quây quần bên đóng lửa bập bùng vừa nghe tiếng đàn đá thiết tha vang âm.