Lễ đón dâu của người H’mông ở Hà Giang

Trong cẩm nang du lịch Hà Giang, Lễ đón dâu của người H’mông ở cao nguyên đá Hà Giang được nhắc đến là một nghi thức đặc biệt quan trọng. Nghi lễ này đánh dấu một cuộc sống mới của cả cô dâu, chú rể và gia đình hai họ. Lễ đón dâu sẽ được tổ chức sau các buổi gạ hỏi và dẫn cưới, thường thì lễ đón dâu được bà con dân tộc H’mông ưa chuộng tổ chức vào đầu mùa xuân, với ước mong chuyện hôn nhân của đôi trẻ được suôn sẻ, mở đầu thuận lợi, sớm đơm hoa kết trái.

Có dịp đi tour Hà Giang, nếu có thể và đúng dịp, du khách có thể tham gia một Lễ đón dâu của người H’mông, sẽ thấy nghi thức này được chuẩn bị rất chu đáo. Trước ngày đón dâu, về phía nhà trai, mọi người phải chuẩn bị lễ vật trang trọng gồm: thịt gà, thịt lợn, rượu, thuốc lào, tiền bạc, vật dụng sinh hoạt hàng ngày. Bên cạnh đó, nhà trai còn phải cử người có tuổi, có trình độ ăn nói tốt để làm đại diện họ nhà trai. Người này được gọi là ông mối. Ông mối có thể là người trong nhà hoặc người được gia đình mời về làm nghi thức ăn nói với nhà gái. Về phía nhà gái, trước lễ đón dâu, nhà gái phải khang trang lại nhà cửa, chuẩn bị rượu ngô, cơm xôi, lễ vật biếu tặng cho nhà trai.

Sáng ngày diễn ra lễ đón dâu, trước khi xuất phát tới nhà gái, ông mối của nhà trai sẽ thực hiện nghi thức vái lạy tổ tiên trước, sau đó hướng dẫn cho chú rể thực hiện. Khi lễ vật cũng đã sẵn sàng, nhà trai xếp hàng đến nhà gái. Theo tục của người H’mông, đàn trai phải hát bài “Xin mở cửa” để nhà gái mở cửa đón khách rồi mới được vào.

Tương tự, để có thể biếu sính lễ là thịt lợn, thịt gà, rượu, tiền vv..vv… nhà trai cần xướng bài “Xin bàn ghế”. Khi đã có bàn ghế, lễ vật sẽ được trình bày trước sự chứng kiến của hai họ. Lúc này, nghi thức tiếp theo thuộc về nhà gái. Nhà gái sẽ uống rượu để cảm ơn lễ vật của nhà trai, đồng thời trao tặng lễ vật của họ nhà mình.

Sau đó, cô dâu chú rể tiến hành dâng rượu, lạy tạ cha mẹ hai bên. Kết thúc nghi thức, nhà trai có thể mang dâu về. Khi bước ra cửa nhà, nhà trai phải giương ô để che cho cô dâu và khi đã đi thì không được ngoài nhìn lại phía sau.

Điểm đặc biệt trong lễ đón dâu của người H’mông chính là tiệc ăn uống. Tiệc ăn uống không được tổ chức tại gia đình hai họ mà sẽ tổ chức vào giữa hành trình đón dâu về nhà chồng. Khi đi được nửa đường, đoàn người sẽ tìm nơi mát mẻ để bày biện thức ăn và hát múa cùng nhau. Cuối cùng, khi cô dâu đến trước cửa nhà chồng, chú rể phải thực hiện nghi thức làm phép cho gà trống nhằm mở lối cho nhiều điều may trong cuộc sống vợ chồng sắp tới.

Không phải du khách nào cũng may mắn, hay công ty du lịch nào cũng tổ chức tour với những hành trình thú vị khám phá từng nghi lễ cụ thể của người dân địa phương khi đến Hà Giang. Vì thế, nếu đến thăm Hà Giang, bạn được dịp gặp Lễ đón dâu của người H’mong, đừng bỏ qua một cơ hội tuyệt vời, để tìm hiểu về nghi lễ có vẻ phổ biến nhưng lại có khá nhiều điều đặc trưng thú vị này.