Lễ rước Kpan – Biểu tượng cho sự thịnh vượng của người Ê Đê ở Đắk Lắk

Có dịp theo chân các công ty du lịch tổ chức tour về thăm Đắk Lắk, thể nào du khách cũng có dịp biết đến lễ rước Kpan của người Ê Đê. Kpan với người Ê Đê ở Đắk Lắk là một chiếc ghế dài, được làm từ một cây gỗ nguyên khối, dài từ 10 đến 20 mét, rộng tầm 70 đến 80 cm, cao chừng 40 đến 50 cm là biểu tượng cho sự thịnh vượng, giàu có của gia đình và buôn làng.

Theo kinh nghiệm du lịch Đắk Lắk, trước khi có Kpan để rước về buôn làng, già làng sẽ chọn ra 7 thanh niên trai tráng vào rừng tìm gỗ để làm thành chiếc Kpan đồ sộ, biểu trưng cho lòng dũng cảm, sức mạnh, trí tuệ của buôn làng.

Lễ rước Kpan của người Ê Đê ở Đắk Lắk

Khi đã chọn được cây gỗ tốt để làm Kpan, già làng sẽ làm lễ cúng rồi hạ lệnh chặt cây và tiến hành sơ chế để chuyển về buôn hoàn thiện. Tất cả những thanh niên tham gia sẽ cùng nhau khiêng Kpan về làng và lễ rước cũng bắt đầu. Trên suốt đường đi, những thanh niên, thiếu nữ trong trang phục lễ hội vừa đi vừa tấu nhạc, múa theo suốt Kpan.

Kpan sơ chế sẽ được đặt sau nhà, đêm đó chủ nhà sẽ đãi thợ rượu. Sáng hôm sau tiếp tục hoàn thiện Kpan với hình dáng cổ truyền, đầy mềm mại với những hoa văn truyền thống của người Ê Đê. Lúc này, chủ nhà sẽ dùng kiếm và khiên múa trước Kpan 7 lần để xua thần xấu, sau đó sẽ thông báo tên Kpan cho những người trong buôn cùng biết và tự hào.

Cùng lúc này, chiêng trống vang lên báo hiệu lễ rước Kpan vào nhà bắt đầu. Đầu nhỏ của Kpan sẽ được đưa vào trước, và Kpan được đặt ở phía Tây gian khách. Thầy cũng được mời về bắt đầu cúng Yàng với mong ước Kpan sẽ mang lại nhiều điều tốt cho gia đình. Tiếp đó là nghi lễ cúng ông bà tổ tiên với một con heo, 3 ché rượu. Ở phía đầu của Kpan được đặt 3 ché rượu pha tiết heo, thầy cúng sẽ dùng que quấn bông để bôi rượu huyết từ đầu đến cuối ghế dài.

Cùng lúc này, tiếng chiêng, tiếng tù và hòa lẫn vào nhau báo hiệu lễ rước xong.Bà con trong buôn cùng đến mừng cho chủ nhà, họ cùng nhau say sưa trong những ché rượu, mừng cho Kpan, cho chủ nhà và mong từ nay Kpan sẽ mang điều thịnh vượng đến với buôn làng.

Đi tour du lịch Đắk Lắk, du khách thường có dịp trải nghiệm khá nhiều điều bất ngờ, bởi nhiều nét thú vị đặc trưng trong văn hóa của người dân tộc ở vùng đất cao nguyên lộng gió này. Trong những trải nghiệm ấy, có lẽ không thiếu một lần nghe chuyện kể về Kpan hay Lễ rước Kpan với mong ước cuộc sống ấm no sung túc của người Ê Đê, trong tâm tư bình dị và thật mộc mạc.