Lễ hội Gầu Tào – Nghi thức cầu may mắn rất linh thiêng của người Mông ở Lào Cai

Nếu có dịp đi du lịch đến với bản làng của cộng đồng dân tộc Mông sinh sống tại Lào Cai vào độ xuân về, bạn sẽ có dịp chứng kiến lễ hội Gầu Tào độc đáo của người dân tại đây. Là một lễ hội truyền thống với mục đích cầu may mắn, tai qua nạn khỏi rất linh thiêng và quan trọng, lễ hội Gầu Tào được cộng đồng dân tộc Mông thuộc các huyện Mường Khương, Bắc Hà, Si Ma Cai và thị trấn Phong Hải, tỉnh Lào Cai gìn giữ từ xưa đến nay.

Thông thường, khi những gia đình người Mông hiếm muộn, có người đau ốm hoặc gặp nhiều chuyện xui xẻo sẽ cùng nhau tổ chức lễ hội tại đồi Gầu Tào này để cầu khấn thần linh phù hộ. Hội Gầu Tào thường được tổ chức vào một trong các ngày mùng 2, 3 hoặc 4 tết âm lịch và kéo dài trong 3 ngày, địa điểm làm lễ Gầu Tào được gọi là Hấu Tào (Đồi Hội), một quả đồi thấp có đỉnh bằng phẳng và được bao quanh bởi những ngọn đồi cao hơn. Mở đầu phần lễ, chủ lễ (Trứ Tào) sẽ khai lễ để tiến hành dựng cây nêu, quay mặt về phía mặt trời. Lễ cúng vật phẩm bên cây nêu thường bao gồm gà, rượu và cơm.

Lễ hội Gầu Tào

Các gia đình gặp chuyện xui xẻo sẽ tiến hành cầu khấn thần linh, thắp hương, đốt tiền mã và cùng nhau diễu quanh cây nêu theo chiều kim đồng hồ, cùng hát bài Tịnh chay và sau đó sẽ lần lượt lấy cây nêu và những vật treo trên cây về để lấy phúc, lấy lộc. Không khí trước hội nhộn nhịp, mọi người thông tin cho nhau ở chợ, ở trên đường, trong xóm… và cùng chuẩn bị lễ hội từ nhiều tháng trước. Sau nghi lễ cúng bên cây nêu, chủ lễ sẽ tuyên bố mở hội. Mở màn là các tiết mục hát, múa khèn, múa võ, múa gậy sinh tiền, hát hội Chù Gầu Tào..., mang lại nhiều sự ngạc nhiên, thích thú cho du khách phương xa. Ngày hội này cũng là dịp để nam nữ chuẩn bị quần áo đẹp, vui chơi cùng chúng bạn, gặp gỡ người yêu…

Lễ hội Gầu Tào là lễ hội lớn nhất và có quy mô cộng đồng duy nhất, gắn với đời sống tâm linh, tinh thần của cộng đồng người Mông. Nét đẹp văn hoá đặc sắc này đã gây được tiếng vang khắp trong và ngoài nước; đã được Bộ trưởng Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hoá phi vật thể quốc gia vào năm 2012. Chính vì thế, nếu có dịp đi tour du lịch Sapa Lào Cai đúng dịp lễ hội, bạn hãy dành thời gian để tham dự, chắc chắn sẽ biết thêm nhiều điều thú vị, cũng như hiểu biết nhiều hơn về văn hóa người Mông qua lễ hội này.