Khe Hó điểm xuất phát của đường Trường Sơn huyền thoại

Nhắc đến Quảng Trị, hành trình du lịch đến tham quan tỉnh này luôn gợi mở nhiều câu chuyện mang tính lịch sử, nhất là theo tuyến đường Trường Sơn huyền Thoại. Gắn với con đường này, có lẽ không thể không nhắc đến Khe Hó, được xem là điểm xuất phát quan trọng, gắn với căn cứ đầu tiên của Đoàn 559.     

Khe Hó

Bất cứ ai dù quan tâm nhiều đến lịch sử hay không, đều biết đường Trường Sơn là con đường mang tính lịch sử. Dọc theo con đường này, khi xưa là các tuyến điểm nóng đầy khói lửa của chiến tranh bao phủ, nay là những khu du lịch Quảng Trị nổi tiếng, những điểm tham quan ý nghĩa hay là các vùng đất xanh tươi cỏ cây, phủ đầy sự bình yên và đẹp đẽ. Khởi đầu của con đường này, Khe Hó được nhắc đến với khá nhiều sự kiện và câu chuyện một thời. Sau hiệp định Geneve, đế quốc Mỹ ra sức phá hoại hiệp định bằng việc khủng bố cách mạng ở miền Nam nước ta. Đứng trước thử thách lịch sử mới ngày 19 tháng 5 măm 1959 chủ tịch Hồ Chí Minh đã thành lập binh đoàn Trường Sơn, hay còn gọi là Đoàn 559. Với nhiệm vụ xẻ dọc Trường Sơn cứu nước, đã chọn điểm xuất phát là Khe Hó thuộc xã Vĩnh Hà, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị.

Khe Hó vốn là khu vực có vị trí khá đặc biệt, là nơi có đồi núi trùng điệp, với cây cối rậm rạp, lại có nhiều khe suối bao quanh. Ở đây dân cư thưa thớt, chủ yếu là đồng bào Vân Kiều, Pacô, rất ủng hộ cách mạng. Với vị trí nằm gần khu phi quân sự, tạo nên nhiều bất ngờ đến quân địch.

Tuy nhiên, Khe Hó nằm sâu trong dãy Trường Sơn nên cũng rất khó khăn trong việc làm đường. Từ đây, binh đoàn 559 đã phát triển hướng đi về phía tây nam, vượt qua nhiều đỉnh núi, vượt qua sông Bến Hải, qua nhiều địa điểm khác như động Cà Lư, Cát Sứ, vượt qua đường số 9, qua địa phận Đá Bàn rồi vào Tà Riệp và điểm cuối cùng là Pa Lin, vốn là nơi tiếp nhận của lien khu V.

Khó khăn và thuận lợi đều có, thử thách con người rất nhiều, nhưng Khe Hó vẫn là điểm xuất phát cho con đường chiến sự huyền thoại, là nơi tập kết các loại hàng hóa, thư từ, tài liệu, cán bộ để vào chiến trường miền Nam. Cũng chính tại vị trí đặc biệt này, nhiều nhà kho được xây dựng lên và được quân ta ngụy trang cẩn mật.

Nói về Khe Hó, cuộc vận chuyển đầu tiên xuất phát từ đây vào ngày 13 tháng 8 năm 1959 luôn luôn được nhắc đến, được kể về. Khi đó, tiểu đoàn vận tải 301 đã vận chuyển thành công vũ khí tới liên khu V, mở đầu cho những chuyến chi viện lớn tiếp theo.

Qua 16 năm hoạt động (1959-1975) xuất phá từ Khe Hó, tuyến đường Trường Sơn không ngừng lớn mạnh. Đoàn 559 cùng với hàng vạn con người, hàng nghìn xe ô tô,…làm nên một con đường huyền thoại kéo dài vào miền Nam, là yếu tố rất quan trọng, quyết định nhiều đến thắng lợi của hành trình đấu tranh kiên cường dành lại độc lập cho đất nước.

Có dịp nhìn lại một cách chi tiết hơn về Khe Hó, hẳn chúng ta đều thấy rõ một điều, thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đã có công rất lớn của tuyến đường Trường Sơn, và trong đó không thể thiếu vị trí cũng như vai trò của Khe Hó. Cột mốc đầu tiên này là một một phần quan trọng trong lịch sử, là điểm mở đầu cho những thắng lợi sau đó và vẫn luôn mãi được nhắc đến trong biết bao chiến công đã được lập nên.